|
Piąte przykazanie: Szanowanie rodziców 2Moj: 20,12; 5Moj: 5,16
Szanuj twojego ojca i twoją matkę - Tora zestawia obok siebie szacunek dla ojca i matki razem z Szabatem.
Mędrcy uczyli: w stworzeniu człowieka uczestniczy trzech partnerów - Wszechmocny oraz ojciec i matka. Gdy ktoś szanuje swoich rodziców, Bóg mówi: „Uważam, że jest tak, jakbym przebywał między nimi, a oni mnie szanowali”. Gdy jednak ktoś przysparza rodzicom bólu, Bóg mówi: „Dobrze się stało, że nie zamieszkałem pośród nich, bo gdybym tak uczynił, to sprawiliby ten ból Mnie”.
Dodatkowe zdanie w powtórzeniu przykazania w VMoj:5.16 ma na celu ukazanie tego przykazania w odpowiedniej perspektywie. Ktoś mógłby, bowiem szanować rodziców tylko z sentymentu albo z poczucia moralnego obowiązku wobec nich. Słowo Boże podkreśla jednak, że należy przestrzegać tego przykazania bez względu na osobiste uczucia lub wrażliwość. Przykazanie to nie różni się od wszystkich innych - jest obowiązujące, ponieważ twój Bóg, nakazał ci je.
U podstaw tego przykazania leży myśl, że należy uświadomić sobie, kto uczynił nam dobro, i odwdzięczyć się za nie. Także to, że nie należy być niewdzięcznikiem, który zaprzecza dobru uczynionemu mu przez innego, gdyż jest to zła cecha i podły czyn, zarówno w stosunku do Boga, jak i do człowieka. Człowiek musi sobie uświadomić, że rodzice są przyczyną jego istnienia na tym świecie, dlatego też właściwe jest okazywanie im szacunku i świadczenie wszelkiego dobrodziejstwa, ile tylko można. To oni sprowadzili cię na ten świat i poświęcali swe siły podczas twoich młodych lat.
Aby twoje dni były przedłużone - Jeżeli będziesz szanował swojego ojca i matkę, twoje dni będą wydłużone, natomiast, jeśli nie - zostaną skrócone. Wiemy to, gdyż Słowo Boże należy rozwinąć, bo jest pisana oszczędnym językiem.
Szacunek dla rodziców stanowi gwarancję tego, że kolejne pokolenia przyjmą nauki starszych, pokolenie za pokoleniem, dzięki czemu będą trwali przy Bożym Słowie. Pomoże to również doskonalić ich domostwa, co jest pierwszym krokiem na drodze doskonalenia państwa. Przyczynia się to również do zapewnienia trwałej lojalności człowieka wobec Bożego Słowa.
W drugiej wersji przykazań (Dewarim 5:16), obok wymienionej już nagrody długiego życia dla pobożnego dziecka, znajdują się dodatkowe słowa:
„i aby było ci dobrze". Słowo Boże wyjaśnia, że zdanie to odnosi się do Przyszłego Świata, do wiecznej nagrody, tłumacząc:, „aby twoje dni były wydłużone" w świecie nieskończonym „i aby były one dobre dla ciebie" w świecie, który jest całkowicie dobry, pozbawiony wszelkiego smutku czy zła.
W istocie, tych pięć przykazań odnosi się całkowicie do oddawania czci Bogu, niech będzie błogosławiony, a ten, kto Go czci przestrzegając ich, odziedziczy wieczne życie. Rozpoznajemy i znamy Go jako Jedynego, który przywiódł do istnienia coś z niczego.
na ziemi - Przestrzegając pierwszych pięciu przykazań zasłużysz na to, że długość dni, którą ci obiecałem, osiągniesz zamieszkując ziemię.
Po tym jak Święty Błogosławiony skończył mówić o naszych obowiązkach wobec samego Stwórcy i jego chwały, zwraca się teraz do tych przykazań, które odnoszą się do stworzeń. Zaczyna od ojca, bo w odniesieniu do potomstwa ojciec jest podobny do Stwórcy, będąc partnerem Boga w kształtowaniu dziecka. Bóg jest naszym pierwszym Ojcem, a ten, kto płodzi dziecko, jest naszym męskim rodzicem. Dlatego jest napisane w Dewarim 5:16 - „szanuj ojca, tak jak Bóg ci nakazał". To znaczy: 'Tak jak nakazałem ci szanować Mnie, tak nakazuję ci szacunek dla osób, które współdziałały ze Mną w tworzeniu ciebie'. Tora nie wyjaśniła natury szacunku, jaki mamy okazywać rodzicom, bo można to wywnioskować z szacunku, o którym mowa, powyżej, jaki jesteśmy winni naszemu pierwszemu Ojcu. Dlatego należy zawsze akceptować swojego biologicznego ojca i nie mówić o innym człowieku, że jest naszym ojcem. Nie należy służyć ojcu z powodu jego majątku czy jakichkolwiek oczekiwanych zysków, które ma się nadzieję uzyskać od niego. Nie należy przysięgać na imię ojca na próżno lub fałszywie.
Inne jeszcze rzeczy są włączone w definicję „szanowania" i jest to wyjaśniane przez naszych rabinów. Mędrcy powiedzieli, że szanowanie rodziców jest połączone z szanowaniem Boga. Skoro to przykazanie odnosi się do stworzeń na ziemi, Bóg wyznaczył jako nagrodę za jego przestrzeganie przedłużenie życia na ziemi, którą nam dał.
Ale według naszych rabinów obiecał On, że nasze życie będzie przedłużone przez przestrzeganie przykazań - tzn., że Bóg wypełni nasze dni na tym świecie i będą przedłużone w Przyszłym Świecie oraz że będziemy mieszkać na zawsze na dobrej ziemi, którą On nam da.
W księdze Dewarim (5:16) Bóg powiedział: „żeby twoje dni były przedłużone i żeby ci było dobrze na ziemi, którą Twój Bóg ci da". W słowach tych zawarte są, więc dwie obietnice.
Wyjście z Egiptu i danie Tory - te dwa podstawowe zdarzenia w historii żydowskiego narodu, które kształtują fundament naszej lojalności wobec Boga jako Władcy naszego przeznaczenia i Przewodnika naszego życia, są historyczną prawdą, jednak nasza wiedza i nasze uznanie prawdy historycznej zależy od tego, czy posiadamy tradycję.
Z kolei zachowanie tej tradycji wymaga, aby rodzice wiernie przekazywali ją swoim dzieciom, a dzieci żeby były gotowe przyjąć ją z rąk swoich rodziców. Tak, więc przetrwanie tej wielkiej Boskiej instytucji, jaką jest rodzina, zależy całkowicie od posłuszeństwa dzieci względem rodziców - i to zarówno w teorii, jak i w praktyce - a szacunek okazywany przez dzieci swojemu ojcu i swojej matce jest podstawowym warunkiem wiecznego trwania narodu - rodziny.
Poprzez ojca i matkę Bóg daje dziecku znacznie więcej niż tylko fizyczne istnienie. Rodzice w rzeczywistości reprezentują tę więź, która łączy dziecko z przeszłością narodu i która umożliwia temu dziecku, aby w przyszłości stało się mężczyzną albo kobietą.
To oni właśnie przekazują tradycję poprzez kształcenie, obyczaj i nauczanie. Dziecko ma otrzymać
z ich rąk historię i Prawo, tak, aby kiedyś w przyszłości mogło przekazać je swoim własnym dzieciom.(5Moj: 6,7 Będziesz je wpajał w twoich synów i będziesz o nich mówił, przebywając w swoim domu, idąc drogą, kładąc się i wstając.)
Tak samo, jak ono szanuje swoich rodziców, któregoś dnia będzie szanowane przez własne dzieci. Bez tej więzi łańcuch pokoleń byłby przerwany, przeszłość każdego narodu byłaby stracona dla przyszłości, a każdy naród przestałby istnieć.
Ta właśnie istotna rola daje rodzicom ich ważne miejsce wśród Dziesięciu Przykazań, a Tora mówi nam: „Szanuj twojego ojca i twoją matkę, aby twoje dni były przedłużone na ziemi, którą Bóg, twój Bóg, da tobie".
|
Świadectwa 
